Телеарнаға сарабдал бағдарлама керек

Үйдегі көк жәшіктің жұлдызды жәшікке айналуының себебі неде? Халықтың сауатын арттыратын бағдарламалардың орнына отандық телеарналардың  ойын-сауық бағдарламалары күннен күнге артып келеді. Егер жаңылыспасам, мемлекеттік ақпарат құралдарына бөлінетін қаржы қарапайым халықтың қалтасынан төленген салықтың есебінен бөлінеді. Ендеше, халықтың қалтасынан жырымдаған ақшаға көңіл көтеретін бағдарламаларды түсіргені халыққа қаншалықты тиімді? Бұл халықты алдаусырату ма әлде расымен де көк жәшіктің өнер жұлдыздарының ықпалына өткені ме?

Қалай дегенмен де, қарапайым халықтың сауатын аша түсетін телебағдарламалардың аяқ алысы ақсаңдап тұр. Соңғы уақыттағы сүйекті оқиғалар – экономикалық дағдарыс, девальвацияның, геосаяси оқиғалардың себептерін халыққа түсінікті тілмен бере алатын бағдарламалар жоқтың қасы. Көрші елдердегі ақпараттармен бізді қанықтырып  тұратын, сараптап, қарапайым, түсінікті тілмен жеткізе білетін де бағдарламалар саны аз. Сонымен қатар, біздің елде Заңды тек сол салада қызметте жүргендер жақсы біледі. Ал Заңға бас иетін халқымызға Заңды түсіндіріп беруге неге болмасқа?! Экономика, саясат айдарларынан да тиісінше хабарлар беру  халықтың сауатына игі ықпал етер еді.  Өмірде қажетті, тұрмыста маңызды,  пайдалы кеңестердің орнына әрбір үйдің төріне шыққан көк жәшікте халықты ойлануға жетелемейтін, құр күлкі мен уақытша қуаныш сыйлайтын, алтын уақыттарын текке алатын көңіл көтеретін бағдарламалар саны жылдан жылға артып келеді. Оның себебі неде? Қазақ журналистикасы осалдық танытуда ма әлде халықтың сұранысы сол ма?

Егер мысалға Қазақстан ұлттық арнасының бағдарламалар тізімін алар болсақ:

Бағдарламаларының 47%-ы ойын-сауық, көңіл көтеретін бағдарлама  болып шықты. Оған қоса «халықтың сұранысы бойынша» деп көрсетілетін телехикаялар да бар емес пе. Қазақстан арнасында сериалдардың тізімінде «Табысқа бастар жол», «Жаңа қоныс», үнді телехикаясы «Келін», филиппиндік «Жүрегім сізге аманат» көрсетіліп келеді. Алайда телехикаяның шығу тарихы да Бразилиядағы сұмдық оқиғамен байланысты. Ол жақта үйде отырған келіншектердің өздеріне қол жұмсаулары көбейіп кеткен соң, сериалдарды ойлап тауып, күнде бір-бірден көрсетіп отырған көрінеді. Сол үйде отыратын келіншектер енді өз тағдырларына емес, сериалдағы кейіпкерлердің тағдырларын уайымдап күн кешіпті. Елімізде де «Анандидің» тағдырын ойлап жүргендер де аз емес.

Ал «қарапайым халықтың мәселелерін көтеретін» 31 арнаның бағдарламаларына келер болсақ,

Яғни, жеңіл күлкіге, әзілге құрылғандар бағдарламалардың қатары басым. Ал «Сүйген сұлу», «Сен келерсің», «Бәйбіше-Тоқал», «Кухня» сериалдарын еңбектеген баладан еңкейген қарттарға дейін үзбей көреді. Яғни, бұл арна өзінің көрермендерін телехикаялар арқылы баурап отырады. Өкінішке орай бүгінгідей ақпарат ағымы өте қарқынды заманда ұрпағымызға дұрыс тәрбие бере алатындай сериалдардың аз екені көпшілікке мәлім.

Тележүргізушілерге келер болсақ, олардың дені әнші, әртістер қауымы.Бірақ, олардың интеллектуальдық деңгейі сауатты да, сарабдал бағдарлама жүргізуге жете бермейді. Сөйтіп, қазір Қазақ телеарнасы дағдарып тұрған жайы бар.