Қалтафон да қазақ тілін үйретеді

Швед компаниясы мобильді телефон көмегімен қазақ тілін үйрететін бағдарламасын таныстырды

Ғалымдардың соңғы ізденісі телефонның енді білім беретін көмекші құралға айналуын болжауда. Алматыда өткен Digital Communication 2010 шарасында “Informator атты швед компаниясы «So to Speak» атты қазақ тілін қалтафон көмегімен үйрететін бағдарламаны таныстырды.

«Біздің елімізде швед тілін білмейтін мигранттар саны көпшілік. Олар бірінші кезекте тіл үйренуде көптеген қиындықтарға ұрынады. Бұл бағдарлама алғашқы болып осыдан үш жыл бұрын соларға лайықталды», – деді жоба идеясының авторы Карл Хофсо.

Белгілі бір тілді үйренгісі келетін адамдар әуеліде кітапқа жүгінетін. Одан кейін аудио таспалар ұсыныла бастады. Бірақ интернет аталған салаға үлкен өзгеріс алып келгені белгілі.

«Еуропада тіл үйрететін бағдарламалар көлік ішінде отырып тыңдауға арналаған үнтаспалар негізінде шығарылған. Бірақ мұндай таспаны көлік ішінде тыңдағанымен жүргізуші көз алдындағы жолды ойлап отырады. Бұл тәсілмен тілді тез арада .үйрену аса қиын. Сондықтан біз үш жасар бала тілді қалай тез үйренетін болса, ересектер де солай үйрене алатынына сенімді болдық. Бүлдіршіндер ешқандай грамматикалық ержені білмей, ересектердің айтқанын қайталаумен тілдерді шығады», – дейді мобильді құрылғы арқылы тіл үйретудің әдістемесін әзірлеген Карл Хофсо (суретте).

Мобильді құрылғыларға арналған бағдарлама ауызекі тілді меңгеріп шығуға бағытталған. Бұл әдісті «тыңда, қайтала, салыстыр» деп атапты. Тоғыз деңгейден тұратын бағдарламаны қалтафонына жүктеп алған адам, оның ішіндегі сөздерді қайталауға күніне бір-екі сағат уақытын жұмсаса жеткілікті. Нәтижесінде сөздерді, бірте-бірте сөйлемдерді дұрыс айтуды үйренеді. Яғни, жұрт оның айтқанын түсіне бастайды. Телефон ішіндегі тапсырмаларда сонымен қатар адамның өзінің айтқанын, телефон ішіндегі диктордың айтқанымен салыстыру, орны бос әріптердің, сөздердің орнын толтыру тәрізді қысқа тапсырмалар бар.

Әртүрлі мобильді телефондарға лайықталу үшін бағдарлама Java, HTML, Flash модульдарын қолдайтын кез-келген телефонға сәйкестендірілген. Телефонға жүктелген бағдарламаны іске қосқанда телефон дисплейінде арнайы суреттер пайда болады. Ер және әйел адамның дауысы қазақша (немесе басқа тілдегі) сөздерді дыбыстайды. Қолданушы арнайы түймені басып, олардың айтқанын қайталап, салыстырады. Бір деңгейді аяқтап болған соң, қолданушы интернеттен өз телефонына басқа деңгейін жүктеп алады. Еуропада төлемақыны SMS көмегімен өтейді.

Қазақстанда Шведтердің «So to Speak» өнімін ұсынып отырған Informator компаниясымен Қазақстандық “Data Tel Communication” компаниясы ресми серіктестік жөнінде келісім-шартқа қол қойды. Компания басшысы Ержан Намазов «Қысқы Азияда ойынына дейін бұл өнімді қазақ нарқына ұсынуға тырысамыз. Себебі бағдарлама шетелдіктерге қазақ немесе орыс тілін тез меңгеруге септеседі» деп санайды. Төлем ақы жүйесін оңтайландыру үшін Қазақстандағы мобильді операторлармен келіссөздер жүргізілуде. Сонымен қатар телефон өндіретін компаниялармен де ортақ жобаларды жүзеге асыру жоспарлануда.

Еуропада телефон көмегімен тіл үйрететін 9 деңгейден тұратын бағдарламаның бір деңгейінің бағдарламасы 10 мың теңге маңайында. Бір курс өз ішінен тоғыз бөлімге бөлінеді. Қазақстандықтар үшін бұл өнімнің құны қандай болатыны әзірге нақты емес.

Қызық дерек: Соңғы зерттеулер бойынша мобильді телефоны бар қазақстандықтардың 70 %-ы оны ұйқыдан оятатын сағат ретінде қолданады және 33%-ы әмиянын жоғалтқаннан гөрі, телефонын жоғалтып алудан қорқады екен.

Асхат Еркімбай