Қыркүйектің 1-інде Парламент палаталарының бірлескен отырысында Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың халыққа дәстүрлі жолдауы жасалды. Жолдауды әркім әртүрлі бағалап жатыр. “Мінбер” сайты да оқырмандары үшін Жолдаудағы негізгі мәселелерді назарларыңызға ұсынуды жөн көріп отырмыз.
ӘКІМДЕРДІ САЙЛАУ ЖӘНЕ ТӘУЕЛСІЗ БЮДЖЕТ
Саясаттанушылардың айтуынша, әкімдердің билігі күшейіп, тәуелсіз бола түседі. Мәселен, ҚР Президент ісі басқармасының жанындағы Парламентаризм институтының атқарушы директоры Жанар Тулендинова Информбюро сайтына берген комментарийінде:
“Біріншіден, мемлекет басшысы аудандар мен облыстық қала деңгейіндегі әкімдердің сайлауын тағайындап отыр. Екіншіден, аудан әкімдеріне нақты елдімекендердегі қордаланған мәселелерге орай бюджетті жасақтауды өздеріне тапсырып отыр. Үшіншіден, президент тапсырмасы бойынша, министрлер мен әкімдер салалық шешімдерді орындауда және дайындауда біршама тәуелсіздікке қол жеткізеді. Тиісінше, оларға артылатын міндет те артады. жасалып жатқан реформалардың нәтижесі үшін тікелей жауапты болады”, – дейді.
Белгілі пиар маманы Айбар Олжаев өз фейсбук парақшасында аудан әкімдерінің бюджет тәуелсіздігіне қол жеткізуінің артықшылықтарын былай санамалайды:
АЭС: РЕФЕРЕНДУМ керек, БІРАҚ
Жолдаудағы толғақты мәселенің бірі АЭС салу мәселесі болды. “Қазақстанда АЭС салу тақырыбы аса маңызды экономикалық және саяси мәселеге айналған. Оған қатысты түпкілікті шешім жалпыұлттық референдум қорытындысы бойынша қабылданады” деді Президент кезекті жолдауында.
“Қазақстан – әлемдегі ең ірі уран өндіруші мемлекет. Ендеше өз жерімізде атом станциясын салуға әбден қақымыз бар” деді ол.
Мемлекет басшысы қоғамда даулы тақырыпқа айналған мәселеде тоқетер сөзді халық айтады деп ескертті.
“Атом электр станциясын салу немесе салмау мәселесі – бұл еліміздің болашағына қатысты аса маңызды мәселе. Сондықтан оны жалпыұлттық референдум арқылы шешкен жөн деп санаймын. Нақты мерзімін кейін анықтаймыз” деді Тоқаев.
Кейбір саясаттанушылар референдум өткізуді қолдағанымен, оның әділ ашық өтеріне күмәнді. Мәселен, саясаттанушы Шалқар Нұрсейітов:
ТРАНСКАСПИЙ БАҒЫТЫН ДАМЫТУ РЕСЕЙГЕ ТӘУЕЛДІЛІКТЕН ҚҰТҚАРА МА?
Осыпан біраз уақыт бұрын The Diplomat басылымында қазақстандық авторлардың “Транс Каспий бағыты: Қазақстанның Еуропаға шығар есігі бола ала ма?” атты мақаласы жарияланған еді. Бұл мақалада Қазақстанның мұнай тасымалындағы балама мүміндіктер сөз болады. Президенттің бұл жолғы жолдауында Транскаспий бағытын дамыту қажет екенін тағы да сөз етті. Жаңа Көлік министрлігінің құрылуы да осы бір проблеманың оңтайлы шешілуін қамтамасыз етуден туындаған болуы керек. Азаттық радиосының жазуынша, “Ресей Батыс елдерінің санкциясына ілінгеннен кейін Қытайдан Еуропаға Ресейді айналып баратын бағыттар жаңа серпін ала бастаған”. Тоқаевтың сөзінше, осы бағыттармен тасымал көлемін бес есе ұлғайтуға мүмкіндік бар. “Стратегиялық маңызы бар міндеттің бірі – көлік-логистика саласының әлеуетін толық пайдалану. Қазір әлемде жаңа экономикалық кеңістік қалыптасып жатыр. Қытайдан Еуропаға, Ресейге, Орталық Азияға және осы аймақтардан Қытайға жіберілетін тауар көлемі айтарлықтай көбейеді деген болжам бар” деп мәлімдеді ол.
Жолдаудың толық мәтінін мына жерден оқуға болады.
Парақшамызға жазылыңыз
