12 ақпан, дүйсенбі Шымкетте Atameken business журналисі Марина Низовкинаға қатысты 73-3 “жала жабу” бабы бойынша сот журналисті кінәлі деп танып, ірі көлемде айыппұл салды. Шымкент полиция департаменті бастығының орынбасары Ермахан Әбдіраманов БАҚ өкіліне қарсы сотта жеңіске жетті, деп хабарлайды inbusiness.kz тілшісі.
Айта кетейік, журналист 2023 жылы 11 қыркүйекте “Instagram” – да қол астындағы жұмысшылары пара алды деген күдікпен жоғары лауазымды полиция қызметкерлерінің біреуі дереу жұмыстан шығарылса, ал екіншісі (Әбдіраманов) қызметінде қалғаны туралы жазба жариялаған. Сондай-ақ, Низовкина ПД орынбасары қызметтік көлігінде жалған мемлекеттік нөмірді пайдаланды деген күдікпен эвакуацияланған жағдайды қоса айтқан (кейінірек сотта нөмірлердің оперативті екендігі дәлелденді). Бірінші сатыдағы сот ісі тоқтатылғанымен, полиция қызметкері істі апелляцияға берген.
Нәтижесінде апелляциялық шағымда жәбірленуші тағы бір адвокаттың көмегіне жүгініп, басылымға үшінші сараптама жүргізуді талап еткен. Алайда, сараптама нәтижесінде материалдан жала жабуды растайтын элементтер табылмаған. Бұл ретте Низовкинаның адвокаттары айыптаушы тараптан бірнеше рет жарияланымдағы нақты қай сөздер немесе сөз тіркестері жала екенін көрсетуді сұрағанымен, қарсы тараптан жауап ала алмаған.
“Апелляциялық алқа Низовкинаға қатысты әкімшілік істер жөніндегі ауданаралық мамандандырылған соттың 2023 жылғы 10 қарашадағы шешімін алып тастауға шешім қабылдады. Іс бойынша жаңа қаулы қабылдаңыз. М.В. Низовкина әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодекстің 73-3-бабының 2-бөлігі бойынша құқық бұзушылық жасағаны үшін кінәлі деп танылсын. 621 мың теңге көлемінде айыппұл салынсын. Адвокат Байдулланың апелляциялық шағымы қанағаттандырылсын. Апелляциялық алқаның қаулысы кассациялық тәртіппен қайта қаралуы мүмкін”, – деп шешімді судья Аманқұлова оқыды.
Журналистің адвокаты Наталья Бурмистрова сотқа бұқаралық ақпарат құралдарының өкілін осы бап бойынша жауапқа тарту мерзімі іс апелляцияға келгенге дейін әлдеқашан аяқталғанын, бірақ бұл жағдайдың ескерілмегенін айтты.
“Менің пікірім — бұл жағдайда жеңіске жетсек ұят болар еді. Мен 73-3-бабында көзделген құқық бұзушылықтың белгілері де, құрамы да жоқ екеніне сенімді болдым. Тіпті оның түсіндірмесінде, егер сіз байқасаңыз, судья 11 қыркүйектегі басылымда қандай жала жабатын ақпарат бар деген тақырыпты жай өткізіп жіберді. Бізге заңдарды оқыды, содан кейін теріс ақпарат туралы айтылды, сараптама туралы дәлелдер келтірді, бірақ жала жабудың қандай сөздерде бар екендігі туралы сұрақтан тікелей бас тартты. Яғни, соттың пікірінше, журналистер бұл адамның кінәсі анықталатын үкім күшіне енгенге дейін ештеңе жариялауға құқылы емес. Ал бір емес үш сараптама да жарияланымның жай халықты, азаматтарды, оқырманды ақпараттандыру мақсатында жазылғанын растады. Бұл жағдайда, шамасы, ақпарат таратуды тоқтату керек, сонда ғана ешкім әкімшілік құқық бұзушылық жасамайды. Сын — өтірік емес! “- деп атап өтті адвокат Наталья Бурмистрова.
Соттың мұндай үкімі — бұл іс жүзінде жеңіске жету, деген пікірді Марина Низовкиннің өзі де қолдады.
“Мінбер” сайты осы мәселеге орай медиа заңгер, Media Qoldau ұйымының жетекшісі Гүлмира Біржанованың пікірін білген еді:
– Өкінішке қарай, соңғы кездері жала жабу бойынша сотқа жүгінетіндер көбейіп кетті. Бұл жақсы тенденция емес. Соңғы айларда осы бапқа қатысты бірнеше іс қаралды. Әрине, олардың кейбіреуі, мәселен Асқар Ақтілеуовтің оқиғасы журналистің пайдасына шешілді. Десе де, бұл іс журналистің бір айдан астам уақытын алды.
Сондай-ақ, журналист жауапкер болатын жала жабу ісі сөз бостандығы саласындағы белгілі бір тенденциялардан хабар береді. Бұл басқа журналистерге де берілген сигнал.
Марина Низовкинаның ісі бірінші инстанциядағы сот шешімі бойынша және сот экспертиза сараптамасына орай оның жарияланымдарында жала жабу фактісі жоқ деген шешім шығарылғанына қарамастан журналист кінәлі деп табылды.
Журналист Жоғары сотқа апелляция бере алады. Біз мәселенің дұрыс шешілетініне сенгіміз келеді.
Парақшамызға жазылыңыз
