Бүгін қазақ әдебиетінің көрнекті өкілі, жазушы, ақын, қоғам қайраткері, Қазақстан Ғылым академиясының академигі, Қазақстанның Халық жазушысы Сәбит Мұқановтың туғанына 125 жыл толып отыр. Ол 1900 жылы Солтүстік Қазақстан облысы Жамбыл ауданының Жаманшұбар ауылында дүниеге келген. Жазушының өмірі мен шығармашылығы – қазақ әдебиетінің тарихындағы үлкен бір дәуірмен тең.
Шығармашылық жолы
Сәбит Мұқановтың әдебиетке қосқан үлесі ерекше. Ол ХХ ғасырдың алғашқы жартысында әдебиетке келген қаламгерлердің ішіндегі ең белсенді, ең өнімді жазушылардың бірі болды. Оның қаламынан туған «Сұлушаш», «Ботагөз», «Өмір мектебі», «Аққан жұлдыз» романдары – ұлттық прозамыздың алтын қорына енген шығармалар.
Ол тек прозашы ғана емес, ақын, драматург, әдебиет зерттеушісі ретінде де танылды. Сәбит Мұқановтың Абай, Шоқан, Мағжан туралы жазған зерттеулері мен мақалалары әдебиеттану ғылымына сүбелі үлес болып қосылды.
Қоғамдық және ғылыми қызметі
Сәбит Мұқанов қоғам қайраткері ретінде де халқына қалтқысыз қызмет етіп, әдебиетпен қатар қоғамдық өмірге де белсене араласты.
- 1936–1937 және 1943–1952 жылдары Қазақстан Жазушылар Одағының төрағасы қызметін атқарды. Сонымен қатар, 1937–1941 жылдары Абай атындағы педагогикалық институтта профессор болып, қазақ әдебиетінен дәріс берді.
- 1954 жылы Қазақстан Ғылым академиясының академигі болып сайланып, ғылым саласында да зор үлес қосты.
- Ал 1958–1969 жылдары Дүниежүзілік Бейбітшілікті қорғау комитетінің мүшесі, 1965–1969 жылдары Араб елдерімен достық және мәдени байланыстар қоғамының қазақ бөлімшесінің төрағасы болды.
- 1968 жылы Сәбит Мұқановқа Абай атындағы Қазақ КСР Мемлекеттік сыйлығы берілді. Бұл – оның әдебиет пен ғылым саласындағы еңбектеріне берілген жоғары марапат болды.
Әдеби мұрасы – ұлт руханиятының асыл қазынасы
Оның шығармалары бірнеше тілге аударылып, әлем оқырмандарына жол тартты. Бүгінгі таңда да оның шығармалары мектеп, колледж, университеттерде оқытылып келеді.
Сәбит Мұқанов – қазақ әдебиетінің іргетасын қалаушылардың бірі. Ол артына бай мұра, жарқын із қалдырды. Оның 125 жылдық мерейтойы – тек бір қаламгердің емес, тұтас бір дәуірдің, тұтас халықтың рухани жеңісі.
Парақшамызға жазылыңыз
